Buxusmotten bestrijden

De buxusmot is in enkele jaren uitgegroeid tot een van de grootste tuinproblemen in ons land. Veel buxussen zijn al reddeloos verloren gegaan. Een actieve bestrijding is dus heel belangrijk om te voorkomen dat de soort zich verder verspreidt. Als de mot eenmaal actief is in je tuin kan in korte tijd de hele wijk besmet zijn. Alle reden dus om alert te zijn en direct op te treden als je de mot in je buxus aantreft. 

Hoe herken je een besmetting?

De buxusmot is een nachtvlinder die zijn eitjes binnenin buxusstruiken legt. Uit die eitjes komen rupsen die in korte tijd al het blad van de buxus opeten. Als je de schade ziet ben je eigenlijk al te laat en moet je optreden om verdere besmetting te voorkomen. Je herkent de schade aan de volgende symptomen:

• Verkleurde vlekjes/paadjes aan de bovenkant van het blad
• Kale en dorre takken en blaadjes
• Spinsels in de struiken

Let op: als je spinsels in je struiken ziet betekent het dat de rupsen al geruime tijd aan het werk zijn.

 Wat moet je doen?

Er zijn veel middelen en methoden om de buxusmot te bestrijden. De meest natuurlijke bestrijding is om veel vogels naar je tuin te lokken, voor onze gevleugelde vrienden zijn de rupsen immers een lekkernij. Mezen, mussen en zelfs kauwen doen zich er graag te goed aan. Hang dus mezenkasten op in je tuin, dat is sowieso leuk en goed!

Er zijn wel biologische methoden. De rupsen zijn te bestrijden met het natuurlijke insecticide pyrethrum (ook wel Pyretrine genaamd), wat wordt gewonnen uit het sap van de Afrikaanse margriet. Hoe sneller je ingrijpt hoe effectiever de behandeling zal zijn. Pyrethrum doodt alle insecten, dus voer de behandeling bij voorkeur in de avond uit als er geen bijen of hommels actief zijn. Bespuit de hele struik grondig, met name ook de binnenkant en de onderkant van het blad.

Een alternatief is bespuiten met nematoden. Dit zijn microscopisch kleine aaltjes die de rupsen aanvallen en onschadelijk maken. Deze methode is ook 100% biologisch.

Voor professionele toepassingen is er het (biologische) middel XenTari, maar dat is alleen te gebruiken als je een speciale vergunning hebt.

Spuiten met gif blijft echter een slecht idee, want de vogels voeren de vergiftigde rupsen aan hun jongen. In het voorjaar van 2019 had dat veel sterfte onder de mezen tot gevolg.

Je kunt ook alle rupsen handmatig verwijderen als je niet wilt spuiten, maar de kans is heel groot dat je er een over het hoofd ziet en één mot is voldoende om een hele nieuwe generatie te starten. Kies je voor deze methode dan moet je echt grondig te werk gaan en de rupsen doden.

Als de schade echt heel groot is snoei je het beste alle aangetaste delen flink terug. Als je daarna goed de plant bemest en regematig water geeft heb je kans dat hij weer terug komt. Het ziet er kaal uit, maar met geduld en aandacht komen er weer nieuwe scheuten aan.

Belangrijk! Let er goed op dat je het snoeihout in een gesloten zak afvoert of direct verbrandt om zo verdere verspreiding te voorkomen. De struiken zullen zich waarschijnlijk in de loop van het seizoen herstellen.

Hoe kan je een besmetting voorkomen?

Besmetting voorkomen kan helaas niet, of je zou je struiken in moeten pakken met insectengaas. Als de mot eenmaal zijn eitjes heeft gelegd is het een kwestie van tijd voordat de rupsen uitkomen en hun schade aanrichten. De enige oplossing is een alternatieve plant kiezen in plaats van buxus. Japanse Hulst (Ilex crenata) is een prima alternatief voor haagjes van buxus. Op het kaartje hieronder zie je het aantal bekende besmettingen.

Tip: Op waarneming.nl krijg je een compleet overzicht van infecties op plaatsnaam en registratiedatum; goed om even te checken als je buxus in je tuin hebt.

 

Exotisch insect

De buxusmot (Cydalima perspectalis) is geen inheemse soort, maar oorspronkelijk afkomstig uit Japan; een exoot dus. Waarschijnlijk is de mot meegekomen met een partij in Duitsland geïmporteerde planten. Sinds 2009 is ook Nederland het jachtgebied van de mot, waar hij zich met grote snelheid verspreidt. De mot kan zich 2-3 keer per jaar voortplanten en kan in een seizoen 5 tot 10 kilometer afleggen.

Bronnen: Wikipedia, waarneming.nl, Wageningen UR

Foto’s schade: Ria van der Poel
Foto buxusmot: Door Qflieger – Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=29800381
Foto rups: By böhringer friedrich – Own work, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20484379