Help! Allemaal beestjes…

Luizen, slakken, muizen, vogels en nog veel meer gedierte heeft het voorzien op je kostbare plantjes. Met name in de moestuin kunnen die beestjes behoorlijke schade aanrichten, maar een roos die onder de luizen zit heeft het ook zwaar, gaat minder goed bloeien of wordt zelfs ziek. Gelukkig kunnen we heel veel doen om schade te voorkomen of te beperken als het tuig toch gearriveerd is. In dit artikel bieden we je praktische tips om de strijd aan te kunnen gaan.

Schadelijke beestjes

De ergste boeven in willekeurige volgorde: luizen, rupsen, slakken, muizen, mollen, vogels, katten en honden, – en als je in het buitengebied woont komen daar nog konijnen, hazen en reewild bij. En deze opsomming is verre van compleet.

Gelukkig zijn er ook heel veel goede dieren en insecten zoals bijen, hommels en zweefvliegen die voor de bestuiving van onze gewassen zorgen. Ook hoornaars, hoe intimiderend ook, hebben een positieve kant: ze jagen op wespen! Als je goede insecten in je tuin wil, en dat is echt heel verrijkend, plaats je een insectenhotel, maar dat is een ander onderwerp.

Dit artikel gaat over schadelijke beestjes en wat je er aan of tegen kan doen. We zijn echter ook heel benieuwd naar jouw problemen en oplossingen. Als je ze post in het commentaarveld onderaan kunnen we samen deze informatie zo goed en uitgebreid mogelijk maken!

Luizen

Deze insecten worden van nature bestreden door lieveheersbeestjes en met name de larven daarvan. Helaas worden lieveheersbeestjes pas echt actief bij een graad of 20 en worden luizen eerder actief. Als je vroeg in het seizoen de eerste infectiebronnen aanpakt geef je de lieveheersbeestjes een voorsprong en komt het meestal vanzelf goed. Aanpakken doe je door de luizen te bespuiten, liefst natuurvriendelijk.

• Pyrethrinen werken direct op alle insecten en rupsen. Het is een biologisch middel gemaakt van een Afrikaanse chrysant en doodt alles, ook lieveheersbeestjes en hun larven; heel voorzichtig mee omgaan dus! Minder heftige middelen zijn:
• Zeep met spiritus: 20 ml groene zeep, 20 ml spiritus met een liter water mengen en de luizen ermee bespuiten.
• Tabak in water is ook een goed middel. Kook een beetje tabak in water en spuit het over je planten. Dit stinkt, maar is wel effectief.
• Een aftreksel van uien. Leg enkele uien een dag in water en spuit dit over de planten. Dit werkt niet alleen voor de bladluis, maar voor bijna alle insecten die zich voeden met planten.

Rupsen

Rupsen zijn jonge vlinders. Als je rupsen weghaalt heb je dus minder vlinders, en andersom: in de moestuin een vlindermengsel zaaien of een vlinderstruik poten is misschien niet het allerbeste idee. Hang mezenkastjes op: een mezenpaartje kan duizenden insecten per dag verwerken. Werkt echt heel goed! Als je echt vrij van rupsen wil zijn schaf je speciaal gaas aan dat je over je groenten legt. Werkt gegarandeerd, en de kosten haal je er in een paar jaar uit als je het uitzet tegen de kosten van spuiten.

Als je dan toch last van ze hebt zijn er prima oplossingen voorhanden:

• Raap ze op en gooi weg. Dit werkt prima bij kool en sla. Let op: de boeven laten zich vallen, krullen zich op en zijn bijna niet meer te zien op donkere aarde…
• Bespuit met Pyrethrinen zoals hierboven. Gebruik met verstand!

Slakken

Slakken hebben een belangrijke functie: het opruimen van bladeren in de moestuin. Bovendien zijn ze voeding voor vogels en andere dieren. Met name naaktslakken kunnen een plaag worden in de moestuin of bij de Hosta’s. Ze komen ’s nachts naar buiten en vreten zich helemaal vol. Hoe bestrijd je ze?

• Door bakjes met daarin bier of druivensap neer te zetten. Je kan op die manier enorme hoeveelheden wegvangen. Graaf de bakjes niet in want je krijgt anders ongewenste bijvangst zoals muizen of salamanders.
• Het inzetten van nematoden (aaltjes) die de slakken parasiteren. Dit werkt het beste als de bodemtemperatuur boven de 15 graden is.
• Slakkenkorrels, en dan natuurlijk de biologisch afbreekbare variant.
• Een barrière maken met koper.
• Mulchen met scherp materiaal als dennennaalden.
• Muizen.
• Schaf een kat aan.

Mollen

Mollen komen af op rijke grond met veel wormen. Helaas ploegen ze ook je gazon, borders of moestuin om. Dat is niet wat we willen. Wat kan je er tegen doen?

• Gaas ingraven om de mollen te stoppen.
• Lege flessen in de gangen plaatsen: het geluid dat de wind maakt vinden ze blijkbaar hinderlijk.
• Carbid in de gangen leggen: mollen hebben een heel gevoelige neus en de geur van carbid jaagt ze blijkbaar weg.
• Keizerskronen (Fritillaria imperialis) verspreiden een geur die op die van vossen lijkt. Mollen kiezen eieren voor hun geld en nemen de benen. Ideaal om een rit (een oude mollengang die door verschillende mollen wordt gebruikt) af te sluiten.
• Er zijn allerlei elektronische oplossingen, of die goed werken is ons niet bekend.
• Afvangen met een klem of vangkooi.

Vogels

Vogels zijn leuk. Een roodborstje dat bijvoorbeeld vlak bij je komt zitten als je aan het werk bent in de moestuin. Maar er zijn ook andere vogels: het hongerige gespuis dat je jonge erwtenplanten ruw aan stukken scheurt, de net gezaaide erwten uit de grond rukt en je aardbeien, bessen, kersen en alles wat lekker is verzwelgt. Merels die de zaaibedden overhoop halen met hun poten om wormen te vangen, mussen die zaadjes stelen. De lijst is eindeloos. Het enige wat werkt tegen vogels is óf netten te spannen óf ze te verjagen; een kat of hond kunnen ook helpen, maar ook die maken een bende van je moestuin.

Gebruik liever geen zwart net: de vogels zien het niet goed en kunnen er in verstrikt raken. Oude cd’s ophangen werkt ook, net als slierten aluminiumfolie aan draadjes of stokken. Koop dan wel de dikkere duurdere folie, want je tuin ligt binnen de kortste keren onder als het een beetje waait.

Katten en honden

Leer katten en honden op de paadjes te blijven! Of neem voorzorgsmaatregelen. Door koffiedik tussen de zaaisels te strooien voorkom je dat katten gaan graven, wat ze doen om hun uitwerpselen te begraven. Dat heb je liever niet in je moestuin want die poep kan voor de mens vervelende parasieten bevatten.

Katten kun je ook weren door bepaalde planten te zetten:

• Ruta graveolens (wijnruit)
• Geranium macrorrhizum (ooievaarsbek)
• Dictamnus (vuurwerkplant)
• Aloysia triphylla (citroenverbena)
• Tagetes (afrikaantjes, helpen ook om je grond schoon te maken van aaltjes)
• Tanacetum vulgare (boerenwormkruid)

Op een aantal andere sites lazen we bovendien dat je plastic vorken of satéprikkers met de punten omhoog in je bedden kan zetten. We hebben het nog niet getest. Ook lazen we op een aantal plekken dat je een hoekje van je moestuin mooi vers gespit en aangeharkt kan houden zodat poes daar zijn behoefte kan doen. Heb jij dit geprobeerd? Wij zijn benieuwd of het werkt!

Konijnen, hazen en ander (ree)wild

Zet een hek. Dat is het enige wat helpt. Desnoods graaf je gaas in om te voorkomen dat ze een tunnel naar je tuin graven.

Zoals je ziet is er veel onheil in de (moes)tuinwereld maar zijn er ook hele praktische en goed werkende oplossingen. We herhalen de oproep om jouw werkende oplossingen met ons te delen om dit artikel zo compleet mogelijk te maken!