Zevenblad, winde en heermoes bestrijden
Aan onze volgers op Facebook stelden we ooit de vraag van welke onkruid zij het meeste last hebben. De uitkomst was niet onverwacht: zevenblad, heermoes en winde blijken de grootste kwelgeesten van de Nederlandse tuinier. Deze onkruiden hebben gemeen dat ze beschikken over zeer krachtige woekerende wortels. Dit laatste maakt ze zo lastig te bestrijden: als je de planten afschoffelt of uittrekt komen ze gewoon weer terug vanuit het wortelgestel.
De Top 3:
- zevenblad (Aegopodium podagraria)
- winde (ook wel haagwinde of pispotjes) (Convolvulus sepium)
- heermoes of kattestaart (ook paardestaart of akkerpaardestaart) (Equisetum arvense)
Bestrijding van deze toppers is mogelijk maar niet eenvoudig. Met veel doorzettingsvermogen kom je uiteindelijk meestal als winnaar uit de strijd. De consequentie is echter wel dat je bereid moet zijn om de nodige tijd en energie te investeren. Het meest vervelende is echter dat onafhankelijk van de methode die je kiest de plek waar het onkruid groeit volledig op de schop moet. Tot zo ver het slechte nieuws, nu naar de oplossingen!
De bestrijdingsmethodes
We hebben twee methodes tot onze beschikking: mechanische en chemische bestrijding. Mechanisch bestrijden heeft onze sterke voorkeur omdat deze het minste impact heeft op het milieu. De methode houdt in dat we de planten afschoffelen en met een riek of spitvork systematisch alle wortels en worteldelen opgraven en afvoeren. Deze aanpak is effectief als je last hebt van zevenblad of winde. Als je er snel bij bent kan je deze methode ook toepassen op heermoes. Als heermoes eenmaal gevestigd is kan je een andere methode gebruiken, daarover hieronder meer.
Werk heel nauwkeurig: elk stukje wortel dat achterblijft in de bodem zal opnieuw uitlopen waarna alle ellende opnieuw begint. Gebruik liever geen spade of schep: je snijdt hiermee de wortels doormidden waardoor de kans op achtergebleven wortels toeneemt. Met een riek of spitvork loop je dit risico veel minder. Werk zo diep als noodzakelijk, dit kan twee of soms wel drie steken diep zijn!
Als je alle wortels hebt verwijderd kan je de gok nemen en het perceel opnieuw inplanten. Je moet dan wel echt zeker weten dat alle wortels opgeruimd zijn. Als je het grondig wil aanpakken dek je het perceel nu af met stevig zwart plastic dat je een jaar laat liggen. Het plastic zal de jonge scheuten die opkomen verstikken waardoor de wortels na verloop van tijd uitgeput raken en afsterven. Daarna kan je de schone grond opnieuw in gebruik nemen. Voeg hierbij veel goede compost toe, want door het plastic heeft ook het bodemleven een flinke opdonder gekregen en je zal het opnieuw moeten opbouwen.
Heermoes bestrijden
Doordat de wortels van heermoes soms meters diep de grond ingaan is het opgraven ervan geen optie als de plant zich eenmaal goed heeft gevestigd in je tuin. Vroegtijdig ingrijpen is dus het devies! Heermoes groeit op arme gronden en is een echte pioniersplant. Met name op kalium- en fosforarme zandgronden doet de plant het goed. Als je last hebt van heermoes is de kans dus groot dat je grond verarmd is. Continue afschoffelen en bemesten met kalium en fosfor is dan de oplossing. Of je grond verarmd is kan je uitvinden door een bodemmonster te laten analyseren. Er zijn diverse laboratoria die dat voor een paar tientjes voor je kunnen doen. Als je googelt op “bodemmonster tuin” krijg je diverse hits. Door de bodem weer op peil te brengen en structureel alle planten weg te schoffelen en de afgeschoffelde planten in de kliko te gooien put je de plant uit waarna hij het uiteindelijk zal opgeven. Dit kan een zeer langdurig proces zijn omdat Heermoes grote hoeveelheden energie in de wortels kan opslaan.
Je kunt heermoes verstikken door een bemesting met kalium en fosfor (beendermeel) uit te voeren en daarna het perceel af te dekken met dit zwart plastic. Na verloop van tijd zullen de planten uitgeput zijn en de strijd opgeven.
Chemische bestrijding
Zoals we al schreven heeft chemie niet onze voorkeur, zeker niet als het probleem niet heel groot of slechts heel plaatselijk is. Onze argumenten hiervoor zijn:
- Gif helpt niet beter dan mechanische bestrijding. Vaak (meestal) zijn meerdere bespuitingen nodig om tot een resultaat te komen;
- De middelen die werken zijn niet-selectief. Dat houdt in dat ze alle planten met groene delen aan zullen tasten;
- Door gif te spuiten bestrijd je ook het bodemleven.
- Gif hoort niet in het milieu, het is gevaarlijk voor alle levende organismen, je kinderen en je huisdieren.
Welke middelen kan je wel en niet gebruiken? Gif werkt alleen op Zevenblad en Winde; Heermoes laat zich vrijwel niet chemisch bestrijden. We hebben drie chemische middelen op een rijtje gezet:
Azijn
Dit middel werkt niet want wortelonkruiden moeten bestreden worden tot in de wortel. Azijn heeft sowieso niet de voorkeur bij bestrijding van onkruid: in dit artikel kan je lezen waarom.
Ecostyle Ultima
Dit relatief nieuwe middel heeft ongeveer dezelfde uitwerking als glyfosaat maar is biologisch afbreekbaar en dus de beste keuze als je met gif wil werken. Net als glyfosaat doodt Ultima alle groene planten en heeft het vrijwel geen effect op heermoes. De werkzame stoffen in Ultima zijn Pelargonzuur en Maleïne Hydrazide. Deze stoffen worden in de grond binnen enkele dagen volledig afgebroken, maar niet in water waarin de afbraak veel langer duurt. De stoffen zijn schadelijk voor het aquatisch milieu. Gebruik Ultima dus absoluut niet langs sloten, vijvers of andere waterlopen.
Foto's:
Zevenblad: Wize.life en Wikipedia / Steffen Heinz
Spitvork: Welkoop
Heermoes: Wikipedia / MPF
