10 Weetjes over Wilgen
De wilg is onlosmakelijk verbonden met ons Hollandse landschap. In het vroege voorjaar produceren ze prachtige wilgenkatjes en in de zomer houden ze het landschap droog en koel met hun bladerdek. Er is echter veel meer te vertellen over wilgen: 10 weetjes over Wilgen!
1: Wilgenkatjes zijn de mannelijke bloemen van de wilg
De vorm en kleur van de katjes varieert per soort en kan en wit, grijs, groen, zwart of zelfs roze zijn.
2: Het hout van wilgen wordt gebruikt voor allerlei doeleinden:
- Fluiten
- Meubels
- Cricket bats
- Bezemstelen
- Vlechtwerk voor bijvoorbeeld tuinhekjes
- Kistjes
- Houten speelgoed
3: Wilgen produceren natuurlijk aspirine
Het sap van de wilg bevat salicylzuur wat pijnstillend schijnt te werken, het is alleen niet zo goed voor je maag. De Duitser Felix Hoffmann slaagde er in 1897 in om een chemische variant van salicylzuur te maken die hij Aspirine noemde. Aspirine gaf minder maagklachten en werd een groot succes. Het duurde echter tot in de jaren ’70 van de vorige eeuw voordat men er achter kwam hoe Aspirine nou precies werkt. Hoffmann was overigens een druk baasje, want elf dagen na de introductie van Aspirine presenteerde hij heroïne als middel tegen droge hoest en tuberculose!
4: Wilgen zijn echte waterpompen
De bomen verdampen enorme hoeveelheden water en kunnen zo worden gebruikt om water te zuiveren. De wilgen nemen de voedingstoffen uit het water op en slaan die op in hun hout. Dit hout kan op zijn beurt weer worden gebruikt als biomassa voor energie of compost! Drassige landen kunnen met wilgen droog gemaakt worden, wat in het verleden veelvuldig gebeurde.
5: Zonder wilgen geen Hollands landschap
de wilg werd (net als de Els) gebruikt om de percelen te markeren in de nieuwe polders. Omdat Wilgen een enorm wortelgestel hebben waren ze bovendien ideaal om er voor te zorgen dat slootkanten en dijkjes niet erodeerden. De moderne keerzijde is dat diezelfde wortels rioolbuizen en kabels kunnen verstoppen of afknellen!
6: Treurwilgen treuren niet met hun hangende takken
Treurwilgen zijn majestueuze bomen. Ze heten zo omdat de regendruppels die van hun blad afrollen op tranen lijken… In het Engels heten ze dan ook “Weeping Willows”.
7: Wilgen worden niet oud
Wilgenhout is heel zacht dus met wat wind is het zó gebeurd! Een jaar of dertig worden ze, dan moet je ze rooien voordat een storm ze uiteen waait en ze vanzelf dood gaan.
8: Wilgen kweken is makkelijk
Een wilg zelf vermeerderen is een fluitje van een cent: je knipt een tak af, steekt hem in vochtige grond en meestal groeit-ie al na een paar weken! Wilgen moet je hard snoeien om ze goed te laten groeien, denk maar aan de vele knotwilgen!
9: Er zijn meer dan driehonderd soorten wilgen
Er zijn meer dan driehonderd soorten Salix (wilg) bekend. Het is een echte pioniersoort die je als eerste kan aantreffen op braakliggend terrein. Doordat de wortels de grond luchtig maken en door de humusvorming van blad en takafval, wordt de grond geschikt voor soorten die volgen zoals essen en eiken.
10: Een wilg is magisch
De wilg is verbonden met allerlei magische verschijnselen. De wilg is door zijn welige groei symbool van vruchtbaarheid, maar ook van ongelukkige liefde, dood en het dodenrijk (treurwilg). Heksen schijnen in de kruinen van wilgen te wonen en hun bezems van wilgentakken te maken; met een wilgenfluitje schijn je ze op een afstand te kunnen houden. In China is de wilg een symbool van onsterfelijkheid. In de Keltische traditie staat een wilg voor het vrouwelijke maanritme, maar laten we ook vooral die enorme “beukwilg” (Whomping Willow) uit Harry Potter niet vergeten!!
Bronnen en verder lezen:
Wilgen als waterzuiveringsinstallatie
Het verhaal achter Aspirine en wilgen
Het historische belang van wilgen voor de Nederlandse Polders
Meer over het geslacht Salix (wilg)
