Veel vaste planten groeien in een cirkelvorm naar buiten: ze vormen een steeds groter wordende pol. Het hart van die pol is het oudst en aan de buitenkant komt er steeds meer plant bij. Dit zijn scheutjes met eigen wortels die verbonden zijn met het hart. Door deze pol in stukken te scheuren of te snijden kun je eenvoudig van één plant meerdere nieuwe planten maken. Deze vermeerderingstechniek heet “scheuren”. In deze video laat Lodewijk zien hoe makkelijk het is om deze methode toe te passen!
Waarom scheuren?
- Met scheuren verjong je de plant: de gescheurde scheuten hebben de groeikracht van de jeugd en zullen beter groeien, mooier en langer bloeien en weer een nieuwe pollen vormen.
- Je maakt heel snel nieuwe planten: van 5 tot soms wel 25 per pol!
- Met de nieuwe planten kun je een mooiere groep aanplanten en wat je over hebt kun je ruilen met tuinvrienden; zo kom je weer aan nieuwe soorten!
- Je kunt op deze manier makkelijk ingegroeide wortels van wortelonkruiden verwijderen, zoals kweekgras, winde, zevenblad of brandnetels.
- De grond waar de moederplant stond kun je mooi even een oppepper geven door de grond los te maken, voeding te geven, organisch materiaal toe te voegen etc.
Wanneer scheuren?
Zowel in het voorjaar (maart/mei) als in de herfst (oktober/november) In het voorjaar scheur je vóórdat de plant hard aan de groei is: een paar jonge blaadjes of opkomende ‘neusjes’ zijn het teken dat je op moet schieten. In oktober/november geldt het tegenovergestelde: je scheurt pas als de plant in winterrust gaat. Maar zoals met alles in de tuin: wees niet bang, gebruik je verstand en vergeet niet dat de natuur heel weerbaar is. Ook in Augustus worden volop planten gescheurd, die vragen dan wel wat extra aandacht; laat het je echter niet weerhouden aan de slag te gaan!
Welke vaste planten kun je scheuren?
Alle vaste planten die in een polvorm groeien kun je scheuren. Bekende voorbeelden zijn Hosta, Veronicastrum (Ereprijs) , Helleborus, Delphinium (Ridderspoor), Phlox, Rudbeckia, Geranium en Vrouwenmantel.
Waar moet je op letten als je planten scheurt?
- Vaste planten scheur je in principe elke 4-6 jaar. Bij oudere planten gooi je de kern weg: dit is uitgeput. Bij jongere planten kun je de kern nog een tweede kans geven.
- Werk alleen met gezonde planten: van zieke planten of zieke delen maak je nog meer zieke planten. Niet doen dus!
- Veel vaste planten kun eenvoudig je met je handen uit elkaar trekken, als de planten harder of vleziger zijn (zoals de Helleborus in de video) heb je gereedschap nodig: een spade of een mes,
- Gebruik een goed scherpe spade: schone wonden helen sneller
- Met een (lang) mes kan je subtieler werken dan met een spade: gebruik dus een mes voor het fijne werk of als je geen scherpe spade hebt.
- Bloemen en bloemknoppen moet je verwijderen: om aan te slaan heeft de plant alle energie nodig om de wond dicht te maken en nieuwe (haar)wortels te maken.
- Verwijder ook oud, beschadigd of verrot weefsel: Schoon beginnen geeft het beste resultaat,
- Als je kouder weer verwacht in het voorjaar kun je de planten oppotten zoals in het filmpje. Die potten zet je op een beschutte plek in bijvoorbeeld de serre, koude bak of in de kas. Bij mooi weer kun je de planten – die dan waarschijnlijk al lekker aan het groeien zijn – uitplanten.
- Als er een langere droge en warme periode aan komt is scheuren af te raden. Wil je toch aan de slag, dan kun je de planten ook eerst oppotten en vertroetelen. Hou de border waar je ze in terug pootte de eerste tijd goed nat.
